نحوه تعویض بلبرینگ

نحوه تعویض بلبرینگ

بلبرینگ‌ها یکی از مهم‌ترین قطعات مکانیکی در ماشین‌آلات، خودروها و لوازم خانگی هستند. وظیفهٔ اصلی آن‌ها کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک و انتقال روان حرکت است. با گذشت زمان و در اثر فشار، ضربه، یا نبود روانکاری مناسب، بلبرینگ‌ها دچار خرابی می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. در این مقاله به مراحل و نکات مهم تعویض بلبرینگ می‌پردازیم.

نشانه‌های خرابی بلبرینگ

قبل از تعویض، باید مطمئن شویم مشکل از بلبرینگ است. برخی از علائم رایج خرابی عبارت‌اند از:

• ایجاد صدای غیرعادی مانند تق‌تق یا زوزه هنگام حرکت.

• افزایش لرزش دستگاه یا چرخ.

• داغ شدن غیرطبیعی در محل قرارگیری بلبرینگ.

• کاهش کارایی یا گیر کردن قطعات متحرک.

ابزار و وسایل مورد نیاز

برای تعویض بلبرینگ معمولاً به ابزارهای زیر نیاز دارید:

• آچار یا جغجغه برای باز کردن پیچ‌ها.

• کشنده (Puller) مخصوص بلبرینگ.

• چکش و سنبه (در صورت نبود کشنده).

• گریس یا روان‌کننده.

• دستکش ایمنی و عینک محافظ.

مراحل تعویض بلبرینگ

1. ایمنی اول: قبل از هر چیز دستگاه یا خودرو را خاموش کنید و منبع انرژی (برق یا باتری) را قطع نمایید.

2. باز کردن قطعات جانبی: قطعاتی که مانع دسترسی به بلبرینگ هستند، مانند چرخ، پولی یا درپوش‌ها را باز کنید.

3. خارج کردن بلبرینگ معیوب:

   • اگر کشنده دارید، آن را روی بلبرینگ تنظیم کنید و به آرامی بیرون بکشید.

   • در صورت نبود کشنده، می‌توان با چکش و سنبه بلبرینگ را بیرون زد، اما باید مراقب باشید که به نشیمن‌گاه (جا بلبرینگ) آسیب نزنید.

4. تمیزکاری محل نصب: جایگاه بلبرینگ را کاملاً از گرد و غبار و گریس‌های قدیمی پاک کنید.

5. نصب بلبرینگ جدید:

   • بلبرینگ جدید را کمی چرب کنید.

   • آن را به آرامی در جای خود قرار دهید.

   • برای جا زدن، از بوش یا لوله هم‌اندازه با قطر بیرونی بلبرینگ استفاده کنید تا فشار یکنواخت وارد شود.

6. بستن مجدد قطعات: پس از نصب، قطعات بازشده را به ترتیب معکوس ببندید.

7. آزمایش نهایی: دستگاه یا خودرو را روشن کنید و مطمئن شوید صدای اضافی یا لرزش غیرعادی وجود ندارد.

نکات مهم

• هرگز بلبرینگ جدید را با ضربات شدید جا نزنید، چون باعث خرابی ساچمه‌ها می‌شود.

• همیشه از بلبرینگ اصلی و متناسب با مدل دستگاه استفاده کنید.

• روانکاری مناسب، عمر بلبرینگ را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

• در صورت مشاهده سایش بیش از حد در نشیمن‌گاه، آن قطعه نیز باید تعمیر یا تعویض شود.

نکته 1: توجه داشته باشید بلبرینگ نو را قبل از جا انداختن، از نظر ظاهری بررسی کنید. بلبرینگ نو نباید از نظر ظاهری و درپوش ها دچار فرورفتگی یا لهیدگی باشد. همچنین نباید در چرخش بلبرینگ خللی وجود داشته باشد. بررسی کنید که بلبرینگ هم در ظاهر و هم هوزینگ تمیز باشد وگرنه ممکن است دچار عدم قراگیری صحیح گردد.

نکته 2: قبل از جا انداختن بلبرینگ نو، درون محفظه را به خوبی با اسپری WD40 آغشته کنید. این اسپری هم روان کننده و هم ضدزنگ است و به قرارگیری درست بلبرینگ کمک می کند.

نکته 3: بلرینگ های نسل صفر و یک بدون گریس اولیه هستند. این نوع بلبرینگ ها باید به صورت دستی به گریس آغشته شوند. توجه داشته باشید که از گریس مناسب و استاندارد برای گریس کاری این نوع بلبرینگ­ها استفاده شود. این نوع بلبرینگ یا تیپر یک ردیفه بوده و در چرخ های پراید استفاده می شود. بلبرینگ های نسل 2، 3 و 4 دارای گریس داخلی بوده و نیاز به گریس کاری ندارند.

نکته 4: برای نصب بلبرینگ های تیپر یک ردیفه پراید هرگز نباید از چکش و قلم استفاده کرد. راه مناسب انجام این کار استفاده از دستگاه پرس برای جدا کردن و نصب کردن بلبرینگ کهنه و نو می باشد. جهت انجام این کار از بوش مناسب برای عملیات پرس استفاده می شود.

نکته 5: قبل از جا انداختن بلبرینگ داخل محفظه، باید کروی بودن فضای داخلی محفظه را چک کنید. این کار با چشم ممکن نیست و باید از پرگار مناسب جهت این کار استفاده شود.

نتیجه‌گیری

تعویض بلبرینگ کاری است که با کمی دقت و ابزار مناسب، می‌توان آن را در کارگاه یا حتی منزل انجام داد. رعایت مراحل و نکات ذکرشده، علاوه بر افزایش طول عمر قطعه جدید، از ایجاد هزینه‌های اضافی و خرابی‌های جدی‌تر جلوگیری می‌کند.

برای تعویض بلبرینگ چرخ خودرو باید به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید. در این مطلب به طور مختصر مراحل این کار را توضیح می دهیم:

در ابتدا مکانیک زیر ماشین را به وسیله جک و خرک زدن تا ارتفاع مناسب بالا آورده و ثابت می کند. پس از آن مکانیک با چرخاندن چرخ، لقی و صدای بلبرینگ چرخ را کنترل می کند.

در مرحله بعدی به ترتیب پیچ های چرخ، مهره سرپلوس و سیبک فرمان را باز می کند. پس از آن باید کالیپر لنت باز شود. همه این مراحل با آچارهای مخصوص انجام می شود.

نکته ای که در این بخش حایز اهمیت است آویز کردن کالیپر است. کالیپر باید با یک سیم به فنر لول و کمک فنر آویز شود. در صورتی که آن را آزاد بگذارید وزن کالیپر بر روی لوله روغن ترمز افتاده و باعث آسیب دیدن آن می شود.

در مرحله بعدی باید اتصال بدنه به همراه سنسور ABS باز شود. زیر کمک دارای یک مهره سیبک است که آن نیز باید باز شود.

نوبت به باز کردن طبق از سیبک می رسد. این کار را با اهرم کردن تالیور انجام دهید. در این خصوص، ابزارهای مناسبی ساخته شده است.

سگ­دست و کمک فنر به وسیله یک پیچ به هم متصل شده اند. این پیچ را با آچار باز کرده و با ضربه زدن بر روی سگ­دست آن را جدا کنید. باز کردن دو پیچ دیسک چرخ به سبک تر شدن نیز کمک می کند.

در این مرحله باید بلبرینگ معیوب برداشته شود. این کار در نسل های مختلف بلبرینگ متفاوت است. بلبرینگ های نسل صفر که معمولا در چرخ جلوی پیکان و عقب پراید استفاده می شوند به وسیله چکش جدا می شوند در صورتی که در بلبرینگ های نسل یک که در چرخ پژو استفاده می شود باید به وسیله دستگاه پرس جدا شود.

در صورتی که بلبرینگ از هم جدا شده می توانید از یک پیچگوشتی برای برداشتن تیکه های آن استفاده کنید.

بلبرینگ نو را در درمحل آن قرار داده و برای جا زدن آن از دستگاه پرس کمک بگیرید. این کار را می توان با کمک تراشکار انجام داد.